*Της Ελένης Τσιάβο
Η χρήση των social media στην πολιτική σκηνή συμπεριλαμβανομένου του Twitter, Facebook και Youtube έχει αλλάξει δραματικά τον τρόπο που οι πολιτικές καμπάνιες τρέχουν και τον τρόπο που οι πολίτες διαδρούν με τους εκλεγμένους τους αντιπροσώπους.
Η επικράτηση των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης στην πολιτική έχει κάνει τους εκλεγμένους και υποψηφίους πολύ πιο προσιτούς στους ψηφοφόρους. Η δυνατότητα δημοσίευσης περιεχομένου και μετάδοσης σε εκατομμύρια ανθρώπους επιτρέπει άμεσα στις καμπάνιες να διαχειρίζονται προσεκτικά τις εικόνες των υποψηφίων τους με βάση πλούσιο υλικό που συλλέγεται από αναλυτικά στοιχεία σε πραγματικό χρόνο και σχεδόν δίχως κόστος.
Στα μεγάλα αστικά κέντρα ιδίως πολλοί είναι πλέον οι υποψήφιοι που επιλέγουν να δώσουν έμφαση στην πολιτική τους καμπάνια μέσω διαδικτύου. Από το 2000, και κυρίως την τελευταία δεκαετία, στο κάδρο του πολιτικού μάρκετινγκ μπαίνει αρχικά το διαδίκτυο με την εξειδίκευση να εστιάζει στα social media. Οι περισσότεροι υποψήφιοι διατηρούν πλέον ιστοσελίδες και προφίλ όπου ανεβάζουν φωτογραφίες, ανακοινώσεις και σχόλια.
1. Άμεση επαφή με τους ψηφοφόρους
Τα εργαλεία κοινωνικών μέσων όπως το Facebook, το Twitter και το YouTube επιτρέπουν στους πολιτικούς να μιλούν άμεσα στους ψηφοφόρους χωρίς να ξοδεύουν μια δεκάρα. Η χρήση των κοινωνικών μέσων επιτρέπει στους πολιτικούς να παρακάμπτουν την παραδοσιακή μέθοδο προσέγγισης των ψηφοφόρων μέσω αμειβόμενης διαφήμισης ή κερδισμένων μέσων ενημέρωσης.
2. Διαφήμιση χωρίς πληρωμή
Έχει γίνει αρκετά συνηθισμένο για τις πολιτικές εκστρατείες να παράγουν διαφημίσεις και να τις δημοσιεύουν δωρεάν στο YouTube αντί να πληρώνουν για τηλεοπτικό χρόνο ή στο ραδιόφωνο.
Συχνά, δημοσιογράφοι που καλύπτουν εκστρατείες θα γράψουν για αυτές τις διαφημίσεις του YouTube, μεταδίδοντας ουσιαστικά το μήνυμά τους σε ένα ευρύτερο κοινό χωρίς κόστος για τους πολιτικούς.
3. Πώς οι καμπάνιες γίνονται viral
Το Twitter και το Facebook έχουν βοηθήσει στην διοργάνωση εκστρατειών. Επιτρέπουν στους ομοϊδεάτες ψηφοφόρους και ακτιβιστές να μοιράζονται εύκολα ειδήσεις και πληροφορίες όπως για παράδειγμα εκδηλώσεις. Είναι το χαρακτηριστικό "share" στο Facebook και το "retweet" χαρακτηριστικό του Twitter που βοηθούν στην διάδοση.
Το 2016, ο υποψήφιος τότε Donald Trump, χρησιμοποίησε το Twitter σε μεγάλο βαθμό στην προεκλογική του εκστρατεία.
4. Προσαρμογή του μηνύματος στο κοινό
Οι πολιτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν πληθώρα πληροφοριών ή αναλυτικών στοιχείων σχετικά με τους ανθρώπους που τους ακολουθούν στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης και να προσαρμόσουν τα μηνύματά τους βάσει επιλεγμένων δημογραφικών στοιχείων. Μια εκστρατεία μπορεί να βρει ένα μήνυμα κατάλληλο για τους ψηφοφόρους κάτω των 30 ετών αλλά δεν θα είναι εξίσου αποτελεσματικό με εκείνους άνω των 60 ετών.
5. Η αντιπαράθεση γύρω από τα social media
Η άμεση πρόσβαση στους ψηφοφόρους έχει επίσης και τα μειονεκτήματα του. Οι υπεύθυνοι χειρισμού και οι επαγγελματίες των δημοσίων σχέσεων διαχειρίζονται συχνά την εικόνα ενός υποψηφίου και για βάσιμους λόγους: ένας πολιτικός ενδέχεται να απαντήσει σε αδιευκρίνιστα μηνύματα ή ύποπτα μηνύματα στο Facebook οδηγώντας τους ακόμα και σε άβολες καταστάσεις.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Anthony Weiner, ο οποίος έχασε τη θέση του στο Κογκρέσο μετά την ανταλλαγή σεξουαλικών μηνυμάτων και φωτογραφιών με γυναίκες στις συνδιαλέξεις του Twitter και του Facebook.
Ο Weiner έχασε επίσης τη θέση του δημάρχου της Νέας Υόρκης μετά από ένα δεύτερο σκάνδαλο και κατέληξε στο να διωχθεί ποινικά όταν μια από τις "sexting" συνομιλήτριες του, αποδείχθηκε ανήλικη.
6. Η αναζήτηση Feedback
Ζητώντας feedback από τους ψηφοφόρους ή τους εκλογείς μπορεί να αποδειχτεί ένα θετικό βήμα αλλά μπορεί να μια κακή πρακτική ανάλογα με το πώς αντιδρούν οι πολιτικοί.
Πολλές εκστρατείες μισθώνουν υπαλλήλους για να παρακολουθούν τα κανάλια κοινωνικών μέσων δικτύωσης και να διαγράφουν τα αρνητικά σχόλια ή οτιδήποτε άλλο δεν τους αρέσει. Ωστόσο μια τέτοια νοοτροπία μπορεί να κάνει μια εκστρατεία να μοιάζει ιδιαίτερα αμυντική και κλειστή για το κοινό.
Οι καλοφτιαγμένες, σύγχρονες καμπάνιες θα προσελκύσουν το κοινό ανεξάρτητα από το αν τα σχόλιά που δέχονται είναι αρνητικά ή θετικά.
7. Ζυγίζοντας την κοινή γνώμη
Η αξία των social media στηρίζεται στην αμεσότητα. Οι πολιτικοί και οι εκστρατείες δεν κάνουν τίποτα δίχως να γνωρίζουν πρωτίστως το πως ανταποκριθεί το εκλογικό σώμα στις δηλώσεις ή κινήσεις τους.
Το Twitter και το Facebook τους επιτρέπει να μετρήσουν στιγμιαία τον τρόπο με τον οποίο το κοινό ανταποκρίνεται σε ένα ζήτημα ή μια αντιπαράθεση. Οι πολιτικοί μπορούν στη συνέχεια να προσαρμόσουν τις εκστρατείες τους αναλόγως, χωρίς τη χρήση συμβούλων που θα τους κοστίσουν ακριβά ή τη διεξαγωγή μιας δαπανηρής ψηφοφορίας.
8. Είναι της "μόδας"
Ένας λόγος για τον οποίο τα κοινωνικά μέσα είναι αποτελεσματικά είναι ότι είναι δημοφιλή στους νέους ψηφοφόρους.
Για παράδειγμα, οι ηλικιωμένοι Αμερικανοί τείνουν να συνθέτουν το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων που πραγματικά πηγαίνουν στις κάλπες. Ωστόσο, το Twitter και το Facebook ενεργοποίησαν νέους ψηφοφόρους, οι οποίοι, με τη σειρά τους, είχαν σημαντικό αντίκτυπο στις εκλογές.
Ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ήταν ο πρώτος πολιτικός που αξιοποίησε την δύναμη των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης κατά τη διάρκεια των δύο επιτυχημένων εκστρατειών του.
*Η Ελένη Τσιάβο είναι δημοσιογράφος, υπεύθυνη επικοινωνίας στην e-reputation.gr